pz
Na ziemi ujskiej żyło wielu powstańców wielkopolskich. Do dziś licznie zamieszkują tu członkowie ich rodzin. Dla zachowania bohaterów w pamięci społeczeństwa, w hołdzie dla ich heroicznej walki o niepodległą Wielkopolskę, w testamencie dla przyszłych pokoleń, w roku patriotycznego jubileuszu burmistrz Roman Wrotecki wyszedł z pomysłem, by ustawić ku czci powstańców pamiątkowe tablice. Od pomysłu do realizacji droga była krótka. Tablice stanęły na pięciu cmentarzach gminy Ujście: w Ujściu, Kruszewie, Byszkach, Nowej Wsi Ujskiej i Mirosławiu. Na tablicach, zaprojektowanych przez Ujski Dom Kultury napisano: Na tym cmentarzu spoczywają POWSTAŃCY WIELKOPOLSCY, 1918/1919 z terenu gminy Ujście, którzy swoją bohaterską postawą wywalczyli odrodzenie Polski. Sto lat niepodległości 1918-1919. Po obu stronach tekstu umieszczono dwa znaki graficzne: jeden z nich to krzyż powstańczy, a drugi- herb Ujścia.
Wcześniej nakładem Ujskiego Domu Kultury wydano publikację "Powstańcy Wielkopolscy 1918/1919 mieszkańcami gminy Ujście", autorstwa Wojciecha Kicmana i Marzeny Rybarczyk. Publikacja jest efektem wieloletnich badań, ustaleń i pozyskiwania danych o czynie zbrojnym powstańców wielkopolskich z terenu gminy Ujście w okresie walk o niepodległość Polski. Wielu mieszkańców odnajduje w nim opowieści o swoich bliskich - pradziadkach, dziadkach, rodzinie.
- Jesteśmy bohaterom tamtych niezwykłych, zimowych dni winni pamięć, bo póki pamiętamy, będą żyli w świadomości współczesnych oraz pokoleń, które przyjdą po nas - napisał w słowie wstępnym burmistrz Ujścia, Roman Wrotecki.
